Giải quyết vấn đề ma túy ngay từ cơ sở

Công an xã tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phòng chống ma túy. Ảnh minh họa

Nỗ lực xây dựng địa bàn không ma túy

Mặc dù giáp biên giới, gần các địa bàn phức tạp về ma túy, nhưng xã biên giới Vị Quang (huyện Thông Nông, tỉnh Cao Bằng) 11 năm liền không có người nghiện ma túy, không có tụ điểm buôn bán, tàng trữ trái phép chất ma túy.

Trong những năm qua, xã Vị Quang đã phối hợp với các xã lân cận hằng tháng họp giao ban, trao đổi thông tin giữa cơ sở và các lực lượng công an, quân sự. Tổ chức ký cam kết thực hiện tốt các nội dung phòng chống ma túy (PCMT) tới từng xóm, hộ dân, các đoàn thể, nhà trường. Huy động các tổ chức đoàn thể tăng cường tuyên truyền, phổ biến đến nhân dân những tác hại của ma túy, quản lý, giáo dục con em trong gia đình không mắc tệ nạn ma túy; nâng cao tinh thần cảnh giác, phòng ngừa với tệ nạn và tội phạm ma túy. Đồng thời, xã phối hợp chỉ đạo các xóm thường xuyên rà soát người ma túy trên địa bàn, gắn với việc quản lý, theo dõi hoạt động của những người đã hoàn thành việc cai nghiện.

Tại Yên Bái, Hát Lừu là một trong những xã đầu tiên của huyện Trạm Tấu thực hiện xóa bỏ cây thuốc phiện, nhiều năm liền không có trường hợp vi phạm tái trồng cây thuốc phiện. Đến nay, Hát Lừu cũng là xã duy nhất của huyện Trạm Tấu không có người nghiện ma túy.

Để có được kết quả đó, những năm qua, cấp ủy, chính quyền xã đã tích cực vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đẩy mạnh áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào thâm canh tăng vụ; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên, góp phần đẩy lùi tệ nạn xã hội, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Năm 2009, xã Hát Lừu cho ra mắt Câu lạc bộ "Thanh niên không nghiện ma túy”. Năm 2013, xã tiếp tục thực hiện mô hình "Xã không ma túy”. Từ đó đến nay, Hát Lừu được biết đến là địa phương duy nhất của huyện Trạm Tấu không có người nghiện ma túy, không trồng, không buôn bán, tàng trữ trái phép chất ma túy.

Kết quả tích cực

Năm 2019, thực hiện Quyết định của Bộ Công an về việc phê duyệt Dự án “Nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống ma túy tại xã, phường, thị trấn” thuộc Chương trình mục tiêu đảm bảo trật tự an toàn giao thông, phòng cháy, chữa cháy, phòng, chống tội phạm và ma túy, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã tham mưu lãnh đạo Bộ thành lập Ban chỉ đạo Dự án; hướng dẫn, đôn đốc công an các địa phương triển khai giải pháp đấu tranh triệt xóa, làm giảm cơ bản các điểm, tụ điểm phức tạp, giảm dần số xã, phường, thị trấn trọng điểm về ma túy, tiến tới nâng dần số địa bàn không có tệ nạn ma túy trong cả nước.

Lực lượng công an các cấp chủ động bám sát địa bàn điều tra, rà soát, phát hiện người nghiện ma túy mới, thống kê tình hình người nghiện và sử dụng trái phép chất ma túy để phân loại quản lý tại xã, phường, thị trấn.

Công tác tuyên truyền PCMT tiếp tục được các cấp, các ngành quan tâm, tập trung vào địa bàn trọng điểm, hướng tới nhóm có nguy cơ cao như thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên, người đi làm ăn xa.

Nhiều nơi đã xây dựng, nhân rộng nhiều mô hình, điển hình tiên tiến trong PCMT ở cơ sở như: “Tổ dân phố tự quản, hộ nhân dân tự phòng”, “Trường học văn minh, học sinh thân thiện, không ma túy và bạo lực học đường”, “Xứ họ đạo không có ma túy” ở tỉnh Nam Định; tỉnh Sơn La xây dựng 17.981 “Nhóm liên gia tự quản” về ANTT, 3.114 tổ an ninh nhân dân , 99 cụm liên kết về ANTT; tỉnh Bến Tre xây dựng, nhân rộng 27 mô hình, 4 điển hình “Dân vận khéo” với chủ đề nâng cao hiệu quả công tác vận động tự nguyện cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng.

Công tác tuyên truyền được tiến hành trực tiếp, phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể trong giáo dục phòng ngừa, đưa nội dung PCMT vào hương ước, quy ước của thôn xóm, dòng họ, tiêu chí xét tặng danh hiệu Văn hóa đối với cơ quan, doanh nghiệp, khu dân cư, hộ gia đình. Nhiều địa phương đã vận động người có uy tín trong cộng đồng, chức sắc tôn giáo, già làng, trưởng bản trở thành tuyên truyền viên tích cực PCMT trên địa bàn.

BCĐ các cấp cũng chỉ đạo ngành chức năng triển khai tư vấn, hỗ trợ, quản lý, giúp đỡ người cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng. Xây dựng mô hình quản lý phù hợp với tình hình địa phương giúp người sau cai ổn định sức khỏe, được học nghề, giới thiệu việc làm phù hợp để sớm tái hòa nhập cộng đồng.

Bên cạnh công tác phòng ngừa, lực lượng công an các cấp chủ động xây dựng kế hoạch mở nhiều đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, kịp thời phát hiện, triệt phá nhiều tụ điểm, điểm mua bán lẻ ma túy tại xã, phường, thị trấn. Tăng cường tuần tra kiểm soát, bố trí chốt lưu động tại địa bàn trọng điểm phức tạp về ma túy. Củng cố, nâng cao hiệu quả thu thập, xử lý tin báo qua “đường dây nóng”, “hòm thư tố giác tội phạm” nhằm tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân tố giác tội phạm ma túy, khai báo về người nghiện, nghi nghiện tại khu dân cư.

Lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra hành chính các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, dịch vụ nhạy cảm nhằm phát hiện, xử lý kịp thời đối tượng có hành vi mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng và sử dụng trái phép chất ma túy. Công an cơ sở tăng cường lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử phạt hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn, đồng thời có biện pháp quản lý, giáo dục tốt người mãn án tù, người sau cai nghiện tại nơi cư trú.

Tại khu vực biên giới, cán bộ, chiến sỹ công an chủ động phối hợp với lực lượng biên phòng kiểm soát chặt chẽ các tuyến, địa bàn trọng điểm nhằm phát hiện, ngăn chặn hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới. Hiện tại có 386 xã, phường, thị trấn thuộc khu vực biên giới có hoạt động phạm tội về ma túy, với 16.885 người nghiện ma túy. Bên cạnh đó, các tỉnh miền núi tiếp tục đẩy mạnh công tác vận động người dân không trồng cây có chứa chất ma túy, tổ chức phát hiện, phá nhổ những diện tích đã trồng.

Qua triển khai Dự án nâng cao hiệu quả công tác PCMT tại xã, phường, thị trấn, năm 2019 cả nước có 8.821 xã, phường, thị trấn có tệ nạn ma túy, tăng 199 xã, phường, thị trấn so với năm 2018, tuy nhiên mức độ phức tạp đã giảm. Số địa bàn có tệ nạn ma túy loại I, II, III giảm cho thấy công tác PCMT tại cơ sở có chuyển biến, góp phần giữ ổn định ANTT trên địa bàn.

Thời gian tới, BCĐ các tỉnh, thành phố tiếp tục chỉ đạo tập trung thực hiện Dự án Nâng cao hiệu quả công tác PCMT tại xã, phường, thị trấn năm 2020 theo hướng tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, điều chỉnh một số nội dung để phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương. Đẩy mạnh tuyên truyền hướng đến địa bàn trọng điểm phức tạp, nhóm có nguy cơ cao. Duy trì hiệu quả mô hình tổ tự quản, câu lạc bộ PCMT tại cơ sở. Nghiên cứu áp dụng hình thức tuyên truyền qua mạng xã hội.

Xây dựng kế hoạch nắm vững tình hình người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn. Tổ chức tốt hoạt động tư vấn cai nghiện, quản lý sau cai phù hợp với điều kiện hoàn cảnh, nguyện vọng giúp người sau cai ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng.

Đồng thời tập trung phát hiện, đấu tranh ngăn chặn các đường dây, ổ nhóm tội phạm ma túy tồn tại nhiều năm gây bức xúc dư luận. Lựa chọn các xã, phường, thị trấn phức tạp, có điều kiện chuyển hóa làm điểm chỉ đạo công tác chuyển hóa địa bàn. Chủ động các biện pháp phòng ngừa nhằm duy trì số xã, phường, thị trấn không có tệ nạn ma túy tiến tới giảm dần số địa bàn trọng điểm phức tạp.