Khuyến khích xét nghiệm phân tử phát hiện lao và lao kháng thuốc
Trong một hướng dẫn cập nhật mới đây, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi các nước mở rộng tiếp cập với xét nghiệm phân tử nhanh để phát hiện bệnh lao và lao kháng thuốc. Hướng dẫn này đi kèm với một cuốn cẩm nang hoạt động để tạo điều kiện để các chương trình chống lao quốc gia, các bộ y tế và các đối tác kỹ thuật triển khai các xét nghiệm phân tử nhanh chóng.
 |
Tiến sĩ Tereza Kasaeva, Giám đốc Chương trình Lao toàn cầu của WHO cho biết, việc sử dụng các xét nghiệm phân tử nhanh để làm xét nghiệm ban đầu trong chẩn đoán bệnh lao có lợi hơn việc dùng kính hiển vi soi đờm vì chúng có độ chính xác trong chẩn đoán cao, mang lại những cải tiến lớn trong việc phát hiện sớm bệnh lao và lao kháng thuốc.
Hiện tại, chúng ta cần khẩn trương đảm bảo quyền tiếp cận toàn cầu đối với các xét nghiệm phân tử nhanh này. Điều này sẽ tác động tích cực đến việc giảm lây lan bệnh và cho phép người bệnh được điều trị sớm hơn, từ đó sẽ có tiên lượng bệnh tốt hơn.
Hướng dẫn tổng hợp và cẩm nang đã khuyến nghị một số phương pháp chẩn đoán bệnh lao mới, bao gồm:
- Việc sử dụng xét nghiệm Xpert MTB/RIF, xét nghiệm Xpert Ultra và xét nghiệm Truenat làm xét nghiệm ban đầu để chẩn đoán lao phổi và phát hiện sự kháng rifampicin. Các xét nghiệm này thay thế kính hiển vi soi đờm và nuôi cấy vi trùng.
- Việc sử dụng xét nghiệm Xpert MTB/RIF và xét nghiệm Xpert Ultra để chẩn đoán chính xác hơn tình trạng bệnh lao và sự kháng rifampicin ở trẻ em, trong các mẫu bệnh phẩm cụ thể như đờm, phân, mẫu vật trong mũi họng và dạ dày.
- Việc sử dụng xét nghiệm Xpert MTB/RIF và xét nghiệm Xpert Ultra để chẩn đoán chính xác hơn tình trạng bệnh lao và sự kháng rifampicin ở những bệnh nhân mắc lao ngoài phổi.
- Xét nghiệm Xpert MTB Rif đã được sử dụng trên toàn thế giới từ năm 2010, còn xét nghiệm Xpert Ultra và xét nghiệm Truenat là những công nghệ mới.
Các cập nhật trên được báo trước vào tháng 1 năm 2020 trong một Thông báo nhanh từ WHO trước khi công bố các hướng dẫn mới. Mục đích của việc này là để giúp các chương trình chống lao quốc gia và các bên liên quan khác lên kế hoạch và chuẩn bị trước, từ đó chuyển đổi nhanh chóng sang các công cụ chẩn đoán mới ở cấp quốc gia.
Trên toàn cầu, việc chẩn đoán bệnh lao và lao kháng thuốc vẫn là một thách thức. Hiện vẫn có 1/3 số người mắc bệnh lao và 2/3 số người mắc bệnh lao kháng thuốc không được phát hiện.