Ngăn chặn HIV bùng phát nhiễm HIV trong nhóm MSM

20/08/2019 17:23

Trước thực trạng báo động về tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Cần Thơ đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông, can thiệp... nhằm góp phần giảm lây nhiễm và ngăn chặn dịch HIV bùng phát.

 Xét nghiệm HIV tự nguyện tại cộng đồng. Ảnh: TT PC HIV/AIDS Cần Thơ

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Cần Thơ, hàng năm, Cần Thơ phát hiện thêm khoảng 200 trường hợp nhiễm HIV. Riêng trong 10 tháng đầu năm 2018, toàn thành phố đã phát hiện được 162 người nhiễm HIV, số người chuyển sang giai đoạn AIDS là 38 người, số tử vong là 26 người. Tính đến nay, số người nhiễm HIV báo cáo trên toàn thành phố là 6.031 người, trong đó, số người nhiễm HIV còn sống là 3.593 người (đã chuyển sang giai đoạn AIDS là 2.567 người) và số nhiễm HIV đã tử vong là 2.438 người.

Trong số những người được báo cáo xét nghiệm phát hiện nhiễm HIV trong 10 tháng đầu năm 2018, nữ chiếm tỷ lệ 21 %, nam chiếm 79 %. Lây truyền qua đường tình dục chiếm 95,7%; lây truyền qua đường máu chiếm 3,7%; mẹ truyền sang con chiếm 0,6%. Về phân bổ theo đối tượng, 38,3% đối tượng phát hiện mới trong 10 tháng đầu năm 2018 là MSM; 1,2% là người nghiện chích ma túy; còn lại các đối tượng thuộc nhóm nguy cơ thấp.

Những người nhiễm HIV phát hiện mới trong giai đoạn hiện nay đa số không thuộc nhóm nguy cơ cao và thường phát hiện nhiễm ở giai đoạn AIDS là chủ yếu. Đáng chú ý, trong những năm gần đây có sự gia tăng nhanh chóng tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm MSM, đây cũng là nhóm bắc cầu làm lây truyền HIV ra cộng đồng.

Qua kết quả giám sát trọng điểm HIV năm 2017 cho thấy, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy là 14,7%, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ bán dâm đã tăng từ 4% năm 2016 lên 6% vào năm 2017; trong khi đó nhóm MSM tăng từ 17,3% năm 2016 lên 22,7% vào năm 2017.

Từ thực trạng trên, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Cần Thơ tiến hành thực hiện dự án “Đánh giá hiệu quả mô hình can thiệp phòng, chống HIV/STI trên nhóm MSM tại TP Cần Thơ”. Dự án được thực hiện từ tháng 1/2018 đến tháng 12/2019, mục tiêu nhằm xác định tỷ lệ nhiễm HIV/STI trên nhóm MSM tại TP Cần Thơ; tìm hiểu các hành vi nguy cơ, các yếu tố liên quan đến nhiễm HIV/STI và hiệu quả can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV trong nhóm MSM.

Các hoạt động gồm: Phỏng vấn trực tiếp MSM tại cộng đồng về tiếp cận với các chương trình can thiệp như truyền thông thay đổi hành vi, cung cấp bao cao su và bơm kim tiêm, tư vấn xét nghiệm HIV, điều trị ARV, Methadone. Từ đó, định hướng giải pháp và xây dựng mô hình can thiệp phù hợp, hạn chế lây truyền HIV trong nhóm MSM nói riêng và trong cộng đồng nói chung.

Dự án hiện đã kết thúc xong giai đoạn 1, nhóm nghiên cứu đang tiến hành những hoạt động cuối của giai đoạn nhằm đánh giá hiệu quả chương trình can thiệp phòng, chống HIV/AIDS đang triển khai trên nhóm MSM tại TP Cần Thơ.

Một trong chuỗi hoạt động của giai đoạn 2 là đã triển khai tiếp cận truyền thông bằng hình thức sử dụng mạng xã hội kết hợp với thảo luận nhóm tại các tụ điểm và giới thiệu chuyển gửi sử dụng dịch vụ phòng, chống và điều trị HIV/STI cho nhóm MSM. Trang Facebook Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ đã được thiết lập từ tháng 10-2018 (https://www.facebook.com/trungtamhivaidscantho/) nhằm tiếp cận đến nhóm nguy cơ cao, thu hút MSM truy cập tìm hiểu kiến thức HIV/STI, địa chỉ các dịch vụ, đăng ký sử dụng dịch vụ tư vấn xét nghiệm HIV/STI tại địa bàn.

Những bài viết đăng tải liên quan đến dự phòng, điều trị HIV/AIDS trên trang Facebook này hiện có số lượt người tiếp cận ổn định từ 1.100-1.300 người. Trung bình mỗi tháng, cán bộ tư vấn trực tuyến miễn phí từ 120-150 lượt về các vấn đề liên quan đến HIV/AIDS, hỗ trợ xét nghiệm HIV/STI... Hiệu quả tư vấn trực tuyến qua facebook đã nhận được sự phản hồi tích cực của khách hàng, nhiều trường hợp được tư vấn, giới thiệu dịch vụ xét nghiệm HIV và chuyển gửi điều trị ARV.

Trên địa bàn TP Cần Thơ, các trường đại học, cao đẳng cũng đang thực hiện mô hình xét nghiệm tại cộng đồng. Bác sĩ Nguyễn Danh Lam, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP Cần Thơ, cho biết: Những năm gần đây, thành phố nỗ lực triển khai nhiều hoạt động can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV trong nhóm MSM. Theo đó, Trung tâm tăng cường công tác truyền thông về dự phòng lây nhiễm HIV cho nam sinh viên tại các trường đại học và cao đẳng; phối hợp với Đoàn trường tổ chức truyền thông nhóm lồng ghép tư vấn, xét nghiệm HIV cho sinh viên có hành vi nguy cơ cao.

Trung tâm cũng phối hợp với Đoàn trường thành lập mạng lưới tiếp cận viên phòng, chống HIV/AIDS tại các trường đại học, cao đẳng. Qua mỗi năm, đội ngũ này được duy trì, phát triển và mở rộng. Năm 2017, thực hiện tại 6 trường với 21 bạn; năm 2018 với 37 bạn tại 8 trường; năm 2019 với 48 bạn tại 10 điểm trường. Những hoạt động này đã giúp tăng tỷ lệ sinh viên tiếp cận dịch vụ dịch vụ tư vấn, xét nghiệm HIV, dự phòng, điều trị hiệu quả.
Top