Đa dạng hình thức điều trị nghiện để đạt hiệu quả tốt nhất
Thành phố Hà Nội luôn quan tâm chỉ đạo áp dụng các hình thức cai nghiện, điều trị nghiện có tính xã hội hóa cao nhằm huy động mọi nguồn lực ở cộng đồng, đặc biệt là công tác vận động, tư vấn và tổ chức cho người nghiện ma túy tham gia cai nghiện tự nguyện tại các Cơ sở Cai nghiện ma túy.
Ông Phùng Quang Thức, Chi cục trưởng Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội, Sở LĐTB&XH Hà Nội cho biết, trong những năm qua, công tác cai nghiện ma túy đã được Thành phố Hà Nội quan tâm lãnh đạo, triển khai toàn diện trên tất cả các mặt với nhiều giải pháp hữu hiệu, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, nhờ đó, số người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý đã giảm từ 20.964 người năm 2010 xuống còn 13.021 người tính đến tháng 5/2020.
Khám sức khỏe cho học viên cai nghiện tại cơ sở cai nghiện. Ảnh Nhật Thy |
Nhằm tháo gỡ những khó khăn trong công tác cai nghiện, đáp ứng được nguyện vọng, nhu cầu điều trị nghiện ma túy của người nghiện và gia đình họ, Thành phố đã xây dựng Đề án thí điểm cai nghiện tự nguyện trong 2 năm (2015-2016), qua đó giảm đáng kể số người phải vào cơ sở cai nghiện ma túy bằng hình thức bắt buộc. Từ ngày 1/1/2016 đến ngày 14/5/2020, đã vận động và đưa 9.914 người đi cai nghiện tự nguyện tại các Cơ sở cai nghiện, ước thực hiện giai đoạn 2016-2020 là 10.908/9.500 đạt 114,8% theo kế hoạch. Ngoài ra, trên địa bàn Thành phố có 3 Cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện, đã tổ chức cai nghiện cho 4.859 lượt người.
Công tác cai nghiện bắt buộc được các Sở, ngành và địa phương tích cực thực hiện. Từ ngày 1/1/2016 đến 14/5/2020 đã đưa 3.601 lượt người vào cai nghiện bắt buộc tại các Cơ sở cai nghiện ma tuý, ước thực hiện giai đoạn 2016-2020 là 4.052/3.000 người, đạt 135,1% theo kế hoạch.
Ông Phùng Quang Thức cho biết, mặc dù công tác cai nghiện ma tuý đạt nhiều kết quả tích cực, việc gia tăng người nghiện đã được kìm chế, song chưa vững chắc. Do đó, bên cạnh việc thực hiện các quy định chung của pháp luật, định hướng đổi mới công tác cai nghiện ma tuý của Chính phủ, Hà Nội tiếp tục triển khai nhiều giải pháp, nhiều mô hình hiệu quả trong việc quản lý, hỗ trợ người cai nghiện ma tuý và công tác quản lý sau cai.
Hỗ trợ người nghiện cai nghiện và hòa nhập cộng đồng
Năm 2019, Hà Nội xây dựng 3 Đề án, mô hình mới trong công tác tư vấn, hỗ trợ điều trị nghiện ma tuý tại cộng đồng, trong đó đã triển khai 2 mô hình: “Điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện tại cộng đồng”; mô hình “Hỗ trợ tư vấn pháp lý và xã hội, chuyển gửi đối với người tham gia cai nghiện ma tuý”. Kết quả đã tư vấn, chuyển gửi 197 người nghiện ma tuý đến các dịch vụ như xét nghiệm, điều trị dự phòng HIV, điều trị Methadone, hỗ trợ dạy nghề và tạo việc làm, điều trị sức khoẻ tâm thần… Bước đầu đã tạo được niềm tin cho người nghiện ma tuý tại cộng đồng, đem lại các lợi ích thiết thực cho họ, hiện các mô hình đang tiếp tục được nhân rộng ra các xã, phường, thị trấn, mục đích hướng đến giảm tỷ lệ người sử dụng ma tuý vi phạm pháp luật, tạo điều kiện để họ được sử dụng các dịch vụ xã hội, phòng chống tái nghiện, hoà nhập cộng đồng.
Về nhận thức, một bộ phận nhân dân chưa nhận thức đầy đủ về nghiện ma tuý và người nghiện, cho rằng đã nghiện thì không thể cai được hoặc cai rồi lại tái nghiện là hoàn toàn thất bại... Những nhận thức cũ đó tạo ra sự kỳ thị, cách ứng xử chưa đúng đối với người nghiện và việc thực hiện nhiệm vụ cai nghiện ma tuý.
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo ở địa phương nhiều nơi, nhiều lúc chưa kịp thời, sâu sát; việc thực hiện các chỉ tiêu cai nghiện và quản lý sau cai chưa thực sự bền vững, mang tính hình thức, tỷ lệ người nghiện được hỗ trợ học nghề, vay vốn, tạo việc làm còn hạn chế; đội ngũ cán bộ làm công tác phòng, chống tệ nạn xã hội tại các địa phương thường xuyên thay đổi, kiêm nhiệm gây khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ.
Hà Nội hiện đang thí điểm nhiều mô hình cai nghiện, đây đều là những mô hình mới, do đó quá trình triển khai tại các địa bàn cơ sở còn lúng túng trong công tác chỉ đạo và triển khai thực hiện.