Hành trình 30 năm xây dựng môi trường cai nghiện thân thiện, an toàn

Từ những năm thập niên 90, làn sóng buôn bán, vận chuyển ma túy đã ập vào các tỉnh phía Bắc Việt Nam. Nhiều thanh niên sử dụng heroin, giai đoạn đầu là hút hít và sau một thời gian chuyển qua tiêm chích. Từ đó, kéo theo làn sóng lây nhiễm HIV trong cộng đồng những người sử dụng ma túy hết sức nghiêm trọng, như ở Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh và Lạng Sơn.

Trước tình hình đó, Đảng ta đã xác định, tệ nạn ma tuý đang là hiểm hoạ của quốc gia, dân tộc; là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh tội phạm, tệ nạn xã hội và lây nhiễm HIV/AIDS. Hậu quả, tác hại do tệ nạn ma tuý gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội và an ninh trật tự của đất nước. Trước bối cảnh đó, trên khắp cả nước các cơ sở cai nghiện ma túy được thành lập, trong đó có Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Ninh Bình.

Những năm qua, những người thầy cô - các cán bộ của Cơ sở cai nghiện ma túy Ninh Bình luôn tận tình, sẻ chia, cảm thông với học viên; khơi dậy những mặt tốt trong con người, để học viên có niềm tin rèn luyện phấn đấu; được tham gia các chương trình giáo dục về pháp luật, nội quy, quy chế, về đạo đức nhân cách, y tế sức khỏe, về tác hại của tệ nạn ma túy, các phương pháp cai nghiện ma túy, phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS; tư vấn - tái hòa nhập cộng đồng; được rèn luyện về thể chất, nhân cách thông qua các hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao cho học viên.

Nằm biệt lập cách xa khu dân cư, xung quanh được thiên nhiên ưu ái bao bọc là núi đá vôi, duy nhất chỉ có một con đường ra vào, Cơ sở cai nghiện ma tuý tỉnh Ninh Bình (đóng trên địa bàn xã Đông Sơn, thành phố Tam Điệp), có diện tích trên 21ha, quy mô và khả năng tiếp nhận lên tới 450 học viên.

Ông Lê Tiến Đạt, Giám đốc Cơ sở Cai nghiện ma túy tỉnh Ninh Bình cho biết, để xây dựng môi trường cai nghiện ma túy thân thiện và an toàn như hiện nay, Cơ sở đã trải qua nhiều khó khăn và thách thức trong suốt thời gian qua.

Đặc biệt, năm 2005 khi chuyển vào địa điểm mới tại xã Đông Sơn, thành phố Tam Điệp này, mô hình quản lý thay đổi hoàn toàn, từ quy mô quản lý tiếp nhận 30-50 đối tượng, được nâng lên tiếp nhận quản lý từ 300-400 đối tượng. Tại thời điểm đó, Cơ sở có 30 cán bộ làm việc và quản lý gần 300 học viên, cơ bản cán bộ chưa có kinh nghiệm trong việc quản lý đối tượng.

Mặt khác, đối tượng tiếp nhận vào Cơ sở phần lớn đều ở độ tuổi 18 đến 35, đã nghiện lâu và tái nghiện nhiều lần; 40% đến 50% có tiền án, cá biệt có học viên đã có 4 tiền án; 15% đến 20% học viên bị nhiễm HIV/AIDS, học viên mắc các bệnh nội khoa như lao phổi, viêm gan B chiểm tỷ lệ cao; trình độ văn hóa thấp, không nghề, ít hiểu biết, có thói quen sống buông thả, suy nghĩ hành động hết sức tùy tiện, thường xuyên gây rối đánh nhau, bỏ trốn, chống đối sự điều hành, quản lý của cán bộ.

Năm 2006, hai lần học viên đã kích động, đập phá, bỏ trốn tập thể, gây mất trật tự an ninh tại Cơ sở và ngoài xã hội, khiến nhân dân bức xúc và càng thêm khó khăn trong công tác quản lý học viên. Những năm đó, lực lượng cảnh sát cơ động của Công an tỉnh Ninh Bình đã được tăng cường vào Cơ sở để hỗ trợ, bảo đảm an ninh trật tự để Cơ sở đã ổn định trở lại.

Từ năm 2007 đến nay, Cơ sở phối hợp với Công an thành phố Tam Điệp, Công an xã Đông Sơn và cụm địa bàn để bảo đảm giữ gìn an ninh trật tự, xử lý kịp thời các tình huống xảy ra tại cơ sở.

Cơ sở luôn đảm bảo các vị trí trực và làm việc 24/24 giờ, 365 ngày/năm, quán triệt tới từng cán bộ nêu cao tinh thần cảnh giác, chủ động, bình tĩnh nắm bắt và xử lý kịp thời các tình huống gây mất an ninh trật tự, kích động, bỏ trốn... Thường xuyên kiểm tra nội vụ, chấm điểm thi đua, công tác phòng, chống cháy nổ. Hàng cấm, hàng thẩm lậu đặc biệt là ma túy được kiểm soát chặt chẽ. Những năm gần đây, tình hình học viên ngày càng được ổn định, không còn học viên bỏ trốn khỏi Cơ sở, những biểu hiện tiêu cực trong học viên được ngăn chặn kịp thời.

Bên cạnh đó, vào những năm đầu mới thành lập, nhiều học viên vào Cơ sở thậm chí còn không biết đọc, biết viết. Cơ sở đã tổ chức các lớp bồi dưỡng xóa mù cho học viên. Học viên vào Cơ sở sau khi cắt cơn, sức khỏe ổn định được tham gia các hoạt động lao động trị liệu. Hàng năm, Cơ sở tổ chức liên kết với các doanh nghiệp tổ chức đào tạo vừa học nghề vừa trị liệu cho học viên, với các ngành nghề phù hợp với năng lực sức khỏe của học viên.

Trong 30 năm qua, Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Ninh Bình đã tiếp nhận, quản lý trên 4.000 người vào cai nghiện ma túy; phối hợp tốt với các cơ quan chức năng, giải quyết tái hòa nhập cộng đồng cho trên 3.500 đối tượng. Điều trị thuốc ARV cho trên 600 lượt học viên bị HIV và trên 1.000 lượt học viên mắc bệnh nội khoa điều trị tại Cơ sở; đưa trên 600 lượt học viên ốm, vượt quá khả năng của Cơ sở đi điều trị tại bệnh viện tuyến trên, bảo đảm an toàn. Hàng tuần, tổ chức cho học viên thăm gặp thân nhân gia đình, trung bình mỗi năm tổ chức tiếp đón trên 3.000 lượt thân nhân gia đình học viên vào thăm gặp.

Giai đoạn 2019-2021, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, Cơ sở tạm dừng không tiếp nhận, để tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch trong Cơ sở. Khi tình hình dịch ổn định, Cơ sở không chủ quan, lơ là mà triển khai hiệu quả các biện pháp chủ động từng bước thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, để triển khai các hoạt động thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, với quan điểm đảm bảo an toàn sức khỏe cho cán bộ và học viên tại Cơ sở.

Hiện nay, Cơ sở đang quản lý trên 230 đối tượng, tình hình an ninh trật tự được bảo đảm, học viên chấp hành tốt mọi nội quy, quy định của Cơ sở.

Trong giai đoạn tới, nhiều thời cơ và thuận lợi mới, đan xen với khó khăn và thách thức, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mở ra nhiều cơ hội về kinh tế, nhưng cũng đem lại những thách thức không nhỏ với các vấn đề tệ nạn xã hội. 

Mặc dù chặng đường phía trước vẫn còn nhiều khó khăn, nhiệm vụ được giao vẫn còn hết sức nặng nề, khó khăn, phức tạp, Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Ninh Bình sẽ tiếp tục bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và sự chỉ đạo của Sở LĐTB&XH tỉnh Ninh Bình đi sâu vào công tác cai nghiện ma túy, quản lý giáo dục phục hồi hành vi, chữa trị phục hồi và đào tạo nghề cho người nghiện ma túy; tăng cường công tác tư vấn cho người nghiện ma túy, gia đình người nghiện ma túy, tư vấn việc làm cho đối tượng trước khi tái hòa nhập cộng đồng.

"Chúng tôi thực hiện tốt "sứ mệnh" của mình, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, là địa chỉ tin cậy giúp đỡ người nghiện trên địa bàn tỉnh Ninh Bình", ông Lê Tiến Đạt cho biết.

         Hoàng Giang